Koenzim Q10 je snažan antioksidans koji štiti organizam od slobodnih radikala i pomaže u očuvanju vitamina E, glavnog antioksidansa staničnih membrana i kolesterola u krvi. Naziv ubikinon ukazuje na njegovu veliku rasprostranjenost u ljudskom tijelu. Kao koenzim, ovaj nutrijent pomaže mitohondrijima, staničnim skladištima energije, u kompleksnom procesu transformacije hrane u ATP, energiju koja pokreće tijelo. Naše tijelo stvara konezim Q10, međutim, starenjem se ta sposobnost smanjuje. Također, ovu supstancu također unosimo i hranom, a najzastupljenija je u mesu i ribi.

Niske razine koenzima Q10 u krvi zabilježene su kod osoba s bolestima srca, kardiomiopatijom, upalom desni, zatim kod pretjerane gojaznosti, hipertenzije, mišićne distrofije, dijabetesa, AIDS-a te kod bolesnika na dijalizi. Razina koenzima Q10 također je smanjena kod osoba starije dobi.

Brojne su tegobe i bolesti kod kojih koenzim Q10 može biti od koristi, međutim, najviše je istraživanja rađeno o ulozi koenzima Q10 kod prevencije i potporne terapije bolesti srca. Konkretno, spominje se povoljan učinak kod povišenog krvnog tlaka, kardiomiopatija, angine pectoris te prevencije srčanog udara. Također, koenzim Q10 ima iznimno povoljno djelovanje na kožu, posebice zbog antioksidativnog djelovanja kojemu zahvaljuje svojstvo zaštite od štetnog sunčevog zračenja. Nadalje, ovaj koenzim zauzima važno mjesto u tzv. „anti-aging“ medicini jer dokazano smanjuje nastanak bora – primjenjen izvana (obično u kremama) i iznutra (u dodacima prehrani). Mehanizam koji je odgovoran za takvo djelovanje je poticanje sinteze kolagena i elastina, obnavljanje kože i antioksidativno djelovanje, a učinkovite dnevne doze primjenjivanje oralno u istraživanjima iznosile su do 60 mg.

Uobičajena dnevna doza koenzima Q10 za odrasle iznosi 30- 90 mg, iako pojedina zdravstvena stanja mogu zahtijevati i veće doze (uz suglasnost liječnika). Osobama sa bolestima srca preporuča se uzimanje 90- 150 mg. Preporučuje se uzimanje koenzima Q10 uz obroke radi bolje apsorpcije. Nema podataka o toksičnosti ili neželjenim popratnim pojavama prilikom uzimanja, a najnovija istraživanja ukazuju kako je sigurna gornja granica unosa 500 mg/dan. Može se kombinirati s drugim vitaminima i mineralima bez straha od interakcija, a dodatno uzimanje ne utječe na endogenu sintezu Q10.

Doc.dr.sc. Darija Vranešić Bender
Vitaminoteka d.o.o.